ادیل نیازوف: قرقیزستان می‌تواند ماهی مورد نیاز آسیای مرکزی را تأمین کند
ادیل نیازوف، معاون مدیر شرکت دولتی «قرقیزبالیکچارباشی»، در گفت‌وگویی اختصاصی به سوالات خبرنگار ما پاسخ داد.
چرا رئیس‌جمهور قرقیزستان برای ماهیگیری تجاری در دریاچه‌های ایسیک‌کول و سون‌کول تا سال ۲۰۲۶ مهلت تعیین کرد؟
در سال ۲۰۰۸ به‌منظور احیای منابع ماهی، ماهیگیری در ایسیک‌کول و سون‌کول ممنوع شد، اما نتایج مطلوبی حاصل نشد. دلایل آن شامل:
- ماهیگیری غیرمسئولانه،
- شکار غیرقانونی گسترده،
- و کم‌کاری در تکثیر مصنوعی ماهی بود.
با به‌کارگیری فناوری‌های نوین، قرقیزستان می‌تواند تولید ماهی را چندین برابر افزایش داده و حتی به کشورهای منطقه صادر کند. به همین دلیل، رئیس‌جمهور فرمانی برای تعیین مهلت قانونی تا ۲۰۲۶ صادر کرد.
در این مدت چه اقداماتی انجام می‌شود؟
مرکز پرورش ماهی “تون” مسئول احیای ذخایر ماهی در ایسیک‌کول است. تنها پس از موفقیت در این مرحله، ماهیگیری تجاری از سر گرفته خواهد شد.
این مرکز روی تکثیر گونه‌هایی مثل قزل‌آلای ایسیک‌کول، گغارکونی، سیگ لودوگا و کپور تمرکز دارد. اخیراً ۵.۵ میلیون بچه‌ماهی در رودخانه‌ها و دریاچه ایسیک‌کول رهاسازی شده‌اند.
چه تعداد گونه ماهی در ایسیک‌کول وجود دارد؟
بیش از ۳۰ گونه ماهی در ایسیک‌کول زندگی می‌کنند. مهم‌ترین آن‌ها:
- قزل‌آلای ایسیک‌کول
- گغارکونی
- سیگ لودوگا
- کپور
ماهی‌های شکاری مثل ماهی سیم و سوف نیز در دریاچه وجود دارند که حذف آن‌ها برای تقویت جمعیت سایر گونه‌ها ضروری است.
سالانه چند بچه‌ماهی به ایسیک‌کول رها می‌شود؟
بین ۵ تا ۶ میلیون بچه‌ماهی از سه گونه اصلی رهاسازی می‌شوند. تولیدمثل مصنوعی نسبت به طبیعی بازده بسیار بالاتری دارد و با برنامه‌ریزی دقیق و همکاری با آکادمی علوم اجرا می‌شود.
فرآیند لقاح شامل جمع‌آوری تخمک و شیر ماهی‌های ماده و نر از مناطق مختلف دریاچه است تا از هم‌خونی جلوگیری شود. پس از نگهداری در انکوباتور تا فوریه، بچه‌ماهی‌ها به تغذیه مصنوعی منتقل و سپس در محیط طبیعی رهاسازی می‌شوند.
آیا این فعالیت‌ها فقط در ایسیک‌کول انجام می‌شود؟
خیر، دریاچه سون‌کول نیز شامل این برنامه‌هاست. آنجا یک کارگاه تکثیر ماهی فعال است و برنامه‌هایی برای گسترش آن نیز در حال اجراست. در این دریاچه فقط ماهی سفید پرورش داده می‌شود، چرا که قزل‌آلا نیاز به اکسیژن بیشتری دارد و در زمستان‌های سخت سون‌کول نمی‌تواند زنده بماند.
سایر منابع آبی قرقیزستان چطور؟
در مخزن اورتو-توکوی نیز بچه‌ماهی رها می‌شود. همچنین دریاچه‌های صعب‌العبور دیگر نیز در برنامه ما قرار دارند. همکاری‌هایی با کشورهای ازبکستان و روسیه برای واردات تخم‌ماهی و پرورش آن‌ها در حال انجام است.
صنعت ماهیگیری در دوران شوروی چگونه بود؟
در آن زمان سالانه حدود ۱۳ هزار تُن ماهی در جمهوری صید می‌شد، از جمله ماهی‌های سنتی مانند چِباک، کپور و قزل‌آلای ایسیک‌کول. این ماهی‌ها به‌صورت تازه یا فرآوری‌شده عرضه می‌شدند.
اکنون بهره‌وری دریاچه حفظ شده، اما گونه‌هایی در معرض انقراض هستند. به همین دلیل قرقیزستان به سمت آبزی‌پروری و تولید ماهی روی آورده است.
تاریخ: ۲۴ آوریل ۲۰۲۵
منبع: Vb.kg
