اینکوترمز چیست؟

اینکوترمز incoterms مخفف واژه ی International Commercial Terms میباشد که به معنی اصطلاحات بین المللی بازرگانی است.

ICC یا همان اتاق بازرگانی بین المللی از زمان تاسیس خود در سال 1919 خود را متعهد در زمینه تسهیل و آسان سازی تجارت بین المللی میداند. گستردگی دنیای تجارت و تفاوت های آن نسبت به کشورها در موضوعات حقوقی بین تجار، شیوه های حمل و نقل، روش های پرداخت و …. باعث شد تا این سازمان اقدام به تهیه ی دستورالعمل ها و قوانینی کند که در پیشگیری از هرگونه نزاع و اختلافی موثر میباشد.

اولین دوره از قوانین incoterms توسط همین سازمان و در سال 1936 انتشار یافت. از سال 1936 تاکنون، قوانین اینکوترمز با توجه به تغییرات دنیای تجارت در برهه های مختلف دستخوش تغییراتی شده است.

آخرین تغییر و آپدیتی که برای قوانین اینکوترمز ارائه شده است مربوط به سال 2020 میباشد که این تغییرات به نفع تجارت بین المللی بوده است و منجر به آماده سازی فضای تجارت جهانی خواهد شد.

در کل قوانین اینکوترمز باعث کاهش ابهامات در فضای تجارت بین الملل میگردد و به عنوان زبان مشترک تجارت شناخته میشود. بر اساس این قوانین مسئولیت ها و وظایف هر یک از طرفین معامله مشخص میگردد و اختلاف و تعارض به حداقل مقدار خود میرسد

همچنین استفاده از اینکوترمز باعث حفظ منافع طرفین در جریان تجارت میگردد که منجر به ایجاد فضایی مطمئن برای انجام عملیات تجاری میشود.

انواع incoterms

در مجموع اینکوترمزها دارای 4 گروه اصلی میباشند که در ادامه به معرفی آنها میپردازیم:

1.گروه E (ex work)

در این نوع تحویل فروشنده مسئولیتی در قبال بارگیری کالا بر روی وسیله ی نقلیه ی خریدار ندارد.

این مورد نباید در شرایطی مورد استفاده قرار گیرد که خریدار به هر طریقی قادر به انجام تشریفات صادراتی نیست.

2.گروه F (تحویل کالا به خریدار بدون پرداخت کرایه حمل در مبدا)

این گروه مربوط به فروش آن دسته از کالاهایی است که تحویل آن در فرودگاه یا بندر صادرکننده میباشد و مسئولیت حمل و نقل تا مقصد برعهده خریدار میباشد.

چهار حالت در این گروه متصور است که در ادامه به آن اشاره میشود:

1. FCA یا Free Carrier (تحویل به حمل کننده)

این حالت از گروه F مربوط به حمل زمینی است که در آن فروشنده میبایست کالا را به حمل کننده آن تحویل دهد و بعد از تحویل مسئولیتی در قبال کالا ندارد.

2. FAS یا Free Alongside Ship (تحویل در کنار کشتی):

تحویل در کنار کشتی و یا بندر یعنی اینکه فروشنده موظف است که کالا را در بندر مبدا به خریدار تحویل نماید و بعد از تحویل در بندر مسئولیت فروشنده به اتمام میرسد. پس از تحویل تمام مسئولیت و هزینه های حمل و نقل بر عهده خریدار میباشد. نکته ای که قابل توجه است این است که در صورتی که خریدار به طور مستقیم یا به طور غیر مستقیم توانایی انجام تشریفات گمرکی و …. را ندارد نباید از این ترم استفاده کند.

3. FOB یا Free On Board (تحویل کالا روی عرشه کشتی):

در این ترم از اصطلاحات حمل‌ونقل دریایی، فروشنده کالا را روی عرشه‌ی کشتی در بندر تعیین‌شده تحویل می‌دهد و پس از آن، خریدار مسئول خسارت یا فقدان کالا و هزینه‌های حمل‌ونقل است. در این اصطلاح فروشنده ملزم به ترخیص کالای صادراتی میباشد و از این ترم فقط میتوان در حمل دریایی یا آب راه داخلی استفاده کرد.

3.گروه c (تحویل کالا در مبدا با کرایه حمل و نقل)

در این گروه فروشنده موظف است تا هزینه حمل کالاها را بپردازد اما تمامی ریسک ها و مسئولیت ها بعد از تحویل کالاها به اولین حمل کننده به خریدار منتقل میشود که شرایط زیر را در بر میگیرد:

1. CFR یا Cost and Freight (هزینه و کرایه حمل)

در ترم CFR یا همان هزینه و کرایه حمل، فروشنده موظف میشود تا مخارج و هزینه های حمل و نقل کالا تا بندر مقصد که از پیش تعیین شده است را بپردازد و همچنین بدیهی است که در این ترم فروشنده ملزم به انجام تشریفات گمرکی به منظور ترخیص کالا میباشد. تمامی مسئولیت های فقدان کالا یا هزینه های اضافی ناشی از حوادث بعد از تحویل روی عرشه به خریدار منتقل میگردد.

2. CIF یا Cost, Insurance and Freight (هزینه، بیمه و کرایه حمل)

در ترم CIF از ترمهای اینکوترمز که مربوط به حمل و نقل دریایی است، فروشنده همانند ترم قبلی یعنی CFR موظف به پرداخت هزینه و کرایه حمل میباشد اما علاوه بر این دو فروشنده ملزم میباشد تا برای خطرات و خسارت های احتمالی در خلال حمل کالا، بیمه دریایی تهیه کند. ترم CIF منجر به الزام فروشنده برای ترخیص کالا به قصد صادرات میشود.

نکته ای خریدار در این ترم باید به آن توجه کند این است که فروشنده در ترم CIF موظف است تا حداقل پوشش بیمه ای را برای کالا تهیه کند و فقط نسبت به پرداخت حداقل حق بیمه الزام دارد.

3. CPT یا Carriage Paid To (کرایه حمل کالا تا مقصد، کرایه حمل پرداخت شده تا)

در ترم CPT فروشنده موظف میشود تا کرایه حمل و نقل کالا تا مقصد مشخص را بپردازد. تمامی ریسک ها و مسئولیت ها پس از تحویل کالا توسط فروشنده به اولین حمل کننده از فروشنده به خریدار منتقل میگردد و پس از آن فروشنده مسئولیتی در قبال خسارات و یا فقدان کالاها نخواهد داشت. حمل کننده یعنی هر شخصی که در قرارداد موظف به اجرای مقدمات حمل اعم از ریلی، هوایی، دریایی، جاده ای شده است. این اصطلاح را میتوان نسبت هر نوعی از حمل، حتی حمل مرکب به کار برد.

4. CIP یا Carriage and Insurance Paid To (حمل و نقل کالا تا مقصد با بیمه)

ترم CIP، اینکوترمز حمل هوایی است که کرایه حمل و نقل کالا تا مقصد تعیین شده به همراه بیمه بر عهده فروشنده می‌باشد و تا اینجا مانند ترم CPT است. همچنین علاوه بر این، باید برای خسارات احتمالی وارده به کالا و یا فقدان آن بیمه تهیه کند و حق آن را بپردازد. البته دقت داشته باشید که در ترم CIP، فروشنده ملزم به پرداخت حداقل بیمه می‌باشد.

4.گروه D (تحویل کالا در مقصد)

در این گروه از ترم‌های اینکوترمز، فروشنده کالاها را به مقصد می‌رساند و به خریدار تحویل می‌دهد. در این شرایط، فروشنده تمام مسئولیت‌ها، خطرات و هزینه‌ها را بر عهده می‌گیرد.

1. DAF یا Delivered At Frontier (تحویل در مرز)

این اصطلاح در مواردی به کار میرود که مسئولیت فروشنده زمانی به پایان میرسد که کالا پس از انجام مراحل ترخیص از گمرک مبدأ، در مرز کشور مقصد و پیش از انجام عملیات گمرکی واردات به مقصد تحویل خریدار میشود.ذاز این اصطلاح میتوان در انواع حمل و نقل استفاده کرد اما غالبا در حمل ریلی و جاده ای مورد استفاده قرار میگیرد.

  2.DES یا Delivered Ex Ship (تحویل از کشتی در بندر مقصد مشخص شده)

در این نوع از اینکوترمز فروشنده موظف میشود که کالا را روی عرشه کشتی در بندر مقصد که از پیش مشخص شده است، به خریدار تحویل دهد. در این ترم فروشنده مسئولیت و ریسک را تا زمان تحول بار روی عرشه به خریدار، برعهده دارد. فروشنده موظف به ترخیص بار در بندر مقصد نمیباشد و همچنین از این ترم فقط در حمل و نقل دریایی و یا آبراه های داخلی میتوان استفاده کرد.

3. DEQ یا Delivered Ex Quay (تحویل در اسکله تعیین شده)

تحویل در اسکله مورد بعدی از ترم های اینکوترمز میباشد که اختصاص به حمل و نقل دریایی و یا آبراه های داخلی دارد. در این ترم فروشنده تمامی مسئولیت ها را تا زمان تحویل کالا در اسکله بندر مقصد و پس از ترخیص بار، بر عهده دارد. فروشنده موظف به پرداخت تمامی هزینه ها اعم از حمل و نقل، بیمه، تشریفات گمرکی، مالیات ها و… میباشد.

4. DDU یا Delivered Ex Quay (تحویل در مقصد بدون حقوق و عوارض)

فروشنده در این حالت موظف به پرداخت هزینه های صادرات کالا، حمل و نقل تا بندر مقصد و… را بپردازد. فروشنده موظف به پرداخت هزینه های مالیات و عوارض گمرکی و دیگر هزینه های ورود نیست و خریدار ملزم به پرداخت آنها است.

5.DDP یا Delivered Duty Paid (تحویل در مقصد با پرداخت حقوق و عوارض گمرکی)

در این ترم فروشنده موظف است تا تمامی ریسک ها و هزینه های حمل و نقل کالا اعم از مالیات ها، بیمه ی کالا، عوارض گمرکی صادرات و ورود به کشور مقصد و غیره را برعهده بگیرد. در واقع این ترم بیان کننده ی حداکثر وظیفه ی فروشنده در قبال کالا می باشد.

نحوه دسترسی به آخرین تغییرات اینکوترمز

منابع مختلفی برای دسترسی به محتوای اینکوترمز وجود دارد که از آن میتوان به کتابچه های رسمی چاپ شده توسط اتاق تجارت بین الملل اشاره کرد. همچنین بسیاری از شرکتهای حقوقی و شرکتهای مشاور در امور تجاری میتوانند به شما در دسترسی به محتوای اینکوترمز و آپدیت های مرتبط با آن کمک کنند.

راحتترین راه و در دسترس ترین مسیر برای مطالعه اینکوترمز وبسایت اتاق تجارت بین الملل ICC میباشد که در آدرس www.icc.org قابل دستیابی میباشد. پس از ورود به این سایت و جستجوی عبارت incoterms میتوانید از آخرین تغییرات مربوط به این قوانین مطلع شوید.

نتیجه گیری

در این مقاله تلاش کردیم تا با معرفی مختصری از قوانین بین المللی incoterms به شما در مسیر تجارت بین الملل کمکی کرده باشیم. در پایان از شما برای مطالعه ی این مقاله متشکریم.