موافقت‌نامه تجارت آزاد بین ایران و اتحادیه اقتصادی اوراسیا از هفته آینده وارد مرحله اجرا می‌شود. این توافق می‌تواند حجم مبادلات تجاری را تا سه برابر افزایش دهد و مسیر حضور گسترده‌تر کالاهای ایرانی در بازار کشورهای عضو از جمله روسیه، قزاقستان و ارمنستان را هموار کند.
فرصت بزرگ برای صادرات غیرنفتی
کارشناسان اقتصادی این توافق را نقطه عطفی در روابط تجاری ایران با کشورهای عضو اتحادیه اوراسیا، مانند روسیه، قزاقستان و بلاروس می‌دانند.
بر اساس آمار وزارت صنعت، معدن و تجارت، حجم مبادلات ایران با این کشورها در سال‌های اخیر روندی صعودی داشته است. پیش‌بینی می‌شود با حذف تعرفه‌های گمرکی، میزان تجارت دوجانبه تا سقف ۲۰ میلیارد دلار افزایش یابد.
یکی از مهم‌ترین مزایای این موافقت‌نامه، گسترش صادرات محصولات غیرنفتی به بازارهای منطقه است. روسیه به‌عنوان بزرگ‌ترین عضو اتحادیه اوراسیا، پس از تحریم‌های غرب با کمبود برخی کالاهای اساسی مواجه شده است. این شرایط فرصتی طلایی برای ایران فراهم کرده تا با تقویت زنجیره تأمین، جایگاه ویژه‌ای در بازار روسیه پیدا کند.
محصولات ایرانی آماده ورود به بازار اوراسیا
بر اساس گزارش اتاق بازرگانی ایران، محصولاتی مانند:
- میوه و خشکبار
- صنایع‌دستی
- مواد غذایی
بیشترین پتانسیل را برای ورود به بازارهای اوراسیا دارند.
چالش‌های پیش روی تجارت آزاد
در کنار فرصت‌های ایجادشده، برخی تحلیلگران نسبت به رقابت با قدرت‌های اقتصادی منطقه مانند چین و ترکیه هشدار می‌دهند. این کشورها سال‌هاست در بازار اوراسیا نفوذ کرده‌اند.
برای رقابت با این کشورها، ایران باید:
- کیفیت محصولات خود را ارتقاء دهد
- قیمت‌های رقابتی ارائه دهد
مشکلات حمل‌ونقل و محدودیت‌های بانکی را برطرف کند. هماهنگی مؤثر میان نهادهای دولتی و بخش خصوصی در این زمینه ضروری است.
واکنش فعالان اقتصادی
رئیس اتاق بازرگانی مشترک ایران و روسیه اعلام کرده است که بسیاری از تجار ایرانی از اجرایی‌شدن این موافقت‌نامه استقبال کرده‌اند. کاهش تعرفه‌های گمرکی به معنای سودآوری بیشتر برای تولیدکنندگان و صادرکنندگان است.
با این حال، برخی فعالان اقتصادی خواستار:
- تسهیل بیشتر در صدور روادید
- ایجاد زیرساخت‌های تجاری مشترک
هستند تا از این فرصت به‌طور کامل استفاده شود.
شرط موفقیت: اجرای دقیق و پیگیری مستمر
کارشناسان تأکید می‌کنند که موفقیت این توافق‌نامه به امضای آن ختم نمی‌شود. اجرای دقیق مفاد توافق و پیگیری دیپلماتیک برای رفع موانع، عامل اصلی موفقیت خواهد بود.
تجربه‌های گذشته نشان می‌دهد که توافق‌های بدون پیگیری، نتیجه ملموسی در پی نداشته‌اند. بنابراین، هماهنگی بین وزارت امور خارجه، وزارت صنعت، و بخش خصوصی حیاتی است.
موافقت‌نامه تجارت آزاد ایران و اتحادیه اوراسیا می‌تواند فصل جدیدی در روابط اقتصادی ایران با منطقه اوراسیا بگشاید. اما تحقق این هدف، نیازمند: برنامه‌ریزی دقیق، رفع موانع ساختاری، استفاده از ظرفیت‌های دیپلماتیک و اقتصادی است تا ایران بتواند جایگاه واقعی خود را در این بازار پهناور تثبیت کند.
تاریخ: ۲۳ فروردین ۱۴۰۴
منبع: www.imna.ir
